Лекцыя для бацькоў "Дзіця сярод аднагодкаў"
Неабходнай умовай для ўсебаковага развіцця дзіцяці з'яўляецца наяўнасць дзіцячага грамадства, у якім фарміруюцца рысы новага чалавека: калектывізм, правільнае стаўленне да працоўных абавязкаў, таварыства, узаемадапамога, стрыманасць, навыкі грамадскіх паводзін. Размаўляючы з аднагодкамі, дзіця вучыцца разам гуляць, працаваць, вучыцца, дасягаць пастаўленай мэты. Асабліва важныя зносіны з аднагодкамі для дзяцей, якія растуць адны ў сям'і. Размаўляючы з імі, дзіця атрымлівае магчымасць набываць вопыт, які адпавядае яго імкненням і інтарэсам.
Дзіця выхоўваецца ў жыццёвых сітуацыях, якія ўзнікаюць у выніку зносін дзяцей. Любая дзейнасць – гульня, занятак, праца, забаўка-набывае для яго асаблівае значэнне пры ўмове, што ў яго ёсць партнёр. Важна тое, што дзеці самастойна вырашаюць, у што і як гуляць, плануюць ход дзеянняў, мяркуюць, як паступіць у спрэчных сітуацыях: адабраць або папрасіць, падзяліцца або аднаасобна валодаць скарбам, паскардзіцца на таварыша або паспрабаваць дамовіцца. Пастаянна змяняюцца сітуацыі, якія ўзнікаюць у працэсе сумеснага ўзаемадзеяння дзяцей, патрабуюць ад іх узаемнай ўзгодненасці. У дзіцячым калектыве дзіця вучыцца будаваць адносіны, ўзбагачае вопыт, выпрацоўваецца характар. Падрыхтоўка дзіцяці да жыцця сярод дарослых пачынаецца з яго ўмення будаваць свае адносіны з аднагодкамі: спачатку ў дзіцячым садзе і ў школе, затым у студэнцкім і вытворчым калектывах. Сёння сацыяльная значнасць чалавека вызначаецца яго ўменнем жыць у калектыве.
Трэба ставіць дзіця ва ўмовы, дзе б ён атрымліваў задавальненне ад зносін з аднагодкамі, адчуваў неабходнасць у гэтым. Добра, напрыклад, каб дома ў дзіцяці былі такія гульні, як більярд, шашкі, настольна-друкаваныя тыпу лато, даміно, правілы якіх патрабуюць аб'яднання дзяцей у невялікую групу. Бацькі не павінны перашкаджаць таму, каб да іх сына ці дачкі прыходзілі дзеці. Асабліва радуюць і захапляюць школьнікаў рухомыя гульні: хованкі, класікі, розныя гульні з мячом, са скакалкай. Перад дарослымі стаіць задача арганізацыі маральныя адносіны дзяцей. Гэта абавязвае іх бачыць і ўмець аналізаваць паводзіны дзяцей у працэсе іх зносін.
Таксама варта адзначыць, што ад таго, у якіх формах дзіця будуе адносіны з дзецьмі, не можа не залежаць яго месца ў грамадстве аднагодкаў. Калі ён паводзіць сябе як індывідуаліст, у канфліктных сітуацыях «заўсёды мае рацыю», не здольны паступіцца сваім «я» дзеля калектыўнага «мы», то яму цяжка ўжыцца з дзецьмі. Задача бацькоў-накіроўваць адносіны дзяцей так, каб гэтыя адносіны садзейнічалі фарміраванню навыкаў калектывізму. Важна прывіваць дзіцяці элементарную культуру зносін, якая дапамагае яму ўсталёўваць кантакты з аднагодкамі: уменне без крыку і сварак дамаўляцца, ветліва звяртацца з просьбай; калі неабходна, то саступаць і чакаць; спакойна размаўляць, не парушаць гульні.
Жыццё дзіцяці ў грамадстве аднагодкаў памагае яму ўсвядоміць неабходнасць зладжаных дзеянняў з іншымі дзецьмі: гуляць, вучыцца, працаваць, падпарадкоўваць сваё жаданне большасці. Патрэбныя рысы асобы фарміруюцца паспяхова ў выніку зносін дзяцей з рознымі характарамі. Марудлівы, ураўнаважаны дзіця дабра дзейнічае на няўрымслівага, стрымліваючы яго празмерную рухомасць сваёй марудлівасцю, а марудлівы становіцца больш актыўным дзякуючы энергіі свайго таварыша. Стрыманы, спакойны добра ўплывае на лёгка ўзбудлівага. Важна, каб дзіця ўступала ў самыя разнастайныя адносіны, дзе ён стане ўступаць іншым і дзе яму будуць ўступаць, дзе ён будзе лідэрстваваць і выконваць другія ролі. Вельмі важна, каб дзякуючы зносінам з аднагодкамі дзіця лічылася з грамадскай думкай.
